Marathonprestaties kelderen met de jaren, maar niet voor iedereen evenveel

Goed nieuws voor recreatieve hardlopers: voor hen beginnen prestaties op de marathon pas rond 50-jarige leeftijd te kelderen, terwijl de tijden van topatleten al rond hun 35ste achteruit gaan. De cijfers komen uit een onderzoek van Georgia State University dat deze week gepubliceerd is in het vakblad PLOS ONE.

Naarmate we ouder worden presteren we fysiek minder, onder andere omdat de maximale zuurstofconsumptie en motivatie afneemt. Fysioloog Gerald Zavorsky en zijn collega’s onderzochten die afnemende prestatie door de finishtijden van marathonlopers onder de loep te nemen. Het ging om gegevens van de marathon in Boston, New York en Chicago van de jaren 2001 tot en met 2016.

De onderzoeksgroep wilde weten hoe leeftijd samenhangt met afnemende prestaties. Zo keken ze of er verschillen zijn tussen mannen en vrouwen, en tussen wedstrijdlopers en lopers met ‘gemiddeld vermogen’. Die laatsten zijn mensen die in het midden van hun leeftijdscategorie finishen, oftewel recreanten.  

De snelste hardlopers zijn  op hun best als ze tussen de 25 en 34 jaar oud zijn

Wat kwam er uit de deelnemergegevens naar voren? Nou, de snelste hardlopers zijn bijvoorbeeld op hun best als ze tussen de 25 en 34 jaar oud zijn. De vrouwelijke kampioenen van de drie marathons waren gemiddeld bijna 31 jaar. De topmannen bereikten met 28 jaar wat eerder hun piek.

Er is nog een verschil tussen de seksen. Topmannen gaan statistisch gezien vanaf hun 35ste twee minuten langzamer lopen per jaar, terwijl topvrouwen sneller achteruit gaan: zij leveren twee minuten en dertig seconden per jaar in. Voor recreanten was er geen man-vrouwverschil; zij doen vanaf hun vijftigste elk jaar rond de 2 minuten en 45 langer over een marathon.

Waarom zijn recreanten eigenlijk zoveel ouder dan topatleten als de neergang inzet? Zavorsky legt het als volgt uit. Topsporters benutten al op vroege leeftijd hun potentieel, terwijl laatbloeiers pas ontdekken dat ze kunnen rennen als de lichamelijke veroudering al gaande is.” Toch is er aardig wat ruimte voor verbetering als je begint op oudere leeftijd, zeg na je 35ste. Omdat je nog maar net bent begonnen, kan je nog vooruitgang boeken en persoonlijke records neerzetten op de marathon, al was je fysiek gezien waarschijnlijk op je best tussen de 25 en 34 jaar.

Topsporters benutten al op vroege leeftijd hun potentieel, terwijl laatbloeiers pas ontdekken dat ze kunnen rennen als de lichamelijke veroudering al gaande is

Oké, het komt erop neer dat als ik een topsporter was geweest, ik rond dit jaar mijn beste tijd op de marathon zou lopen. Maar omdat ik mijn ‘potentieel’ pas op latere leeftijd heb ontdekt, heb ik nog ruimte om naar mijn maximale prestatie toe te werken. In het najaar hoop ik mijn eerste marathon te lopen. Het zou zomaar kunnen dat ik op mijn veertigste nog een persoonlijk record loop. En dan op mijn 41ste alweer verbreek. Voor lopers die later aan marathons beginnen, begint het hele avontuur pas net.

Bron: Gerald S. Zavorsky e.a. Declines in marathon performance: sex differences in elite and recreational athletes. PLOS ONE. Online op 10 februari 2017.

Credit afbeelding: Flickr.com, Bo Jørgensen via CC BY-ND 2.0