• Home
  • Boeken
    • Alles wat je wilt weten over hardlopen
    • Missie marathon
    • Running Smart
  • Over mij
  • Contact
Rationele Renner

Over alles wat hardlopers beweegt

Rationele Renner

Over alles wat hardlopers beweegt

  • Home
  • Boeken
    • Alles wat je wilt weten over hardlopen
    • Missie marathon
    • Running Smart
  • Over mij
  • Contact

Hardlopen is goed voor de hersenen, luchtvervuiling doet het teniet

Door Mariska van Sprundel Posted on maart 29, 2018 1 reactie 3 min leestijd 196 views
Op 23 maart 2018 was ik te gast op het jaarlijkse symposium van de Vereniging voor Bewegingswetenschappen Nederland. (Inter)nationale sprekers deelden hun onderzoeksresultaten, die ook interessant zijn voor hardlopers. Vandaar een driedelige serie nieuwtjes uit de bewegingswetenschap. Vandaag het eerste deel over hardlopen in een vervuilde omgeving.

“Beweging gaat de ziekte van Alzheimer niet genezen, wellicht wel vertragen.” Met die zin opende hoogleraar Romain Meeusen van de Vrije Universiteit Brussel zijn lezing over de voordelen van lichaamsbeweging voor de hersenen. Het wordt steeds duidelijker dat bewegen de cognitieve vaardigheden – zoals het vermogen om dingen te leren, te onthouden, je aandacht vast te houden of om impulsen te onderdrukken – ten goede komt.

Hoe werkt dat? Ons brein maakt dagelijks duizenden nieuwe zenuwcellen aan, wat toont dat de structuur van de hersenen gedurende het leven nog kan veranderen. In de hippocampus, een hersengebied betrokken bij leren en geheugen, liggen cellen die blijven uitgroeien tot nieuwe zenuwcellen. Muizen die beschikking hebben tot een loopwiel maken meer nieuwe zenuwcellen aan dan stilzittende muizen, is bekend uit onderzoek.

Sporten boost het brein

De stoffen die erachter zitten, heten ‘neurotrofische factoren’, waarvan BDNF (brain derived neurotrophic factor) de bekendste is, vertelt Meeusen. Deze stof ondersteunt de oude zenuwcellen en zwengelt de aanmaak van nieuwe cellen aan. Door te sporten gaat de hoeveelheid BDNF in het bloed omhoog. Een uur na het sporten is de concentratie weer terug op basisniveau. Bovendien geldt: hoe intensiever je sport, hoe meer BDNF er vrijkomt.

BDNF komt vooral vrij bij duursport, zoals hardlopen en fietsen. Studies laten zien dat de cognitie van oudere mensen ook verbetert door krachttraining, maar alleen bij duurtraining zie je die stijging in BDNF. Krachttraining stimuleert de afgifte van andere stoffen, met uiteindelijk dus hetzelfde effect op onze bovenkamer als hardlopen. Beweging, wat voor type dan ook, is dus altijd breinwinst.

Fijnstof

Nu komt het jammere. Door te bewegen in vervuilde lucht valt die stijging in BDNF weg. De onderzoeksgroep van Meeusen deed in 2011 een studie in Antwerpen met fietsers die naast een drukke autoweg reden. De lucht daar zit vol fijnstof. Bij de fietsers uit de controlegroep, die binnen op een ergometer fietsten, steeg zoals verwacht de hoeveelheid BDNF in het bloed. De concentratie in het bloed is een goede indicatie voor hoeveel BDNF er in het brein vrijkomt. Bij de buitenfietsers bleef die stijging uit.  

Het is bekend dat fijnstof samenhangt met ontstekingsprocessen en achteruitgang in cognitie. Een tweede studie van het Belgische team in 2013 met hardlopers bevestigde dat. De onderzoekers lieten twee groepen mensen een Start2Run-programma volgen van twaalf weken, met drie trainingen per week. De ene groep liep tussen het fijnstof in de binnenstad van Brussel. De andere groep liep in landelijk gebied met relatief schone lucht. Wat bleek? Na de trainingsperiode presteerden de buitenlopers beter op cognitieve taken dan ervoor, terwijl de stadlopers er niet op vooruit waren gegaan. Meeuwsen levert hiermee bewijs dat blootstelling aan fijnstof tijdens het hardlopen de cognitieve verbetering, die normaal juist gepaard gaat met sporten, remt.

Is hardlopen in een vervuilde omgeving ongezonder dan helemaal niet hardlopen? Meeusen denkt van niet. “Ik denk dat beweging de bovenhand heeft”, zei hij op het symposium. Beweging is natuurlijk niet alleen goed voor de hersenen, ook voor spieren en hart- en vaten. Bovendien is op de loopband rennen wat betreft luchtkwaliteit niet gegarandeerd gezonder. “In fitnessruimtes worden door airco en slechte ventilatie ook grote hoeveelheden fijnstof aangetroffen” aldus Meeusen.

Literatuur:

  • Bos I. et al., No exercise-induced increase in serum BDNF after cycling near a major traffic road, Neurosci Lett, 2011; 500(2): 129-32
  • Bos I. et al., Subclinical effects of aerobic training in urban environment, Med Sci Sports Exerc, 2013; 45(3): 439-47

Credits afbeelding: Flickr.com, Brian Cribb via CC BY 2.0

Delen

cognitiehersenen
Mariska van Sprundel
Mijn naam is Mariska van Sprundel. Ik ben wetenschapsjournalist met een achtergrond in de biomedische wetenschap. In 2018 verscheen mijn boek Alles wat je wilt weten over hardlopen en eind 2020 verschijnt Missie marathon. Konijnen zijn mijn lievelingsdieren. Ik loop zelf ook weleens een rondje, of twee.
Hardlopen is goed voor de hersenen, luchtvervuiling doet het teniet

vorige

Hardloopschoenen to the test
Hardlopen is goed voor de hersenen, luchtvervuiling doet het teniet

volgende

Wat moet je rekenen voor een Europese marathontrip?

Reageer Reactie annuleren

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

1 reactie
  • Huub Biezen
    mei 25, 2018

    !3 maart weer thuis na 5,5 maanden merendeels in Bangkok met ernstig terugloop van de pompfunctie van mijn hart,Gedurende die tijd was de luchtverontreiniging 275 mg/kub.Weer in Nederland met medicijnen en extra veel lopen het euvel verholpen.

    Beantwoorden

Mariska van Sprundel

photo

Welkom op mijn pagina Rationele Renner. Voor hardlopers met een onstilbare honger naar loopverhalen. Vaak wetenschappelijk. Altijd informatief en inspirerend.

Meer over dit blog

Meld je aan voor mijn nieuwsbrief

Volg me op Instagram

Je wekelijkse afstand nooit met meer dan 10% verhogen: het is een veelgehoorde regel in de hardloopwereld. Is dat een goeie aanpak?
Zal je net zien: is het deze week stralend weer, heeft de trainer een herstelweekje ingelast en de trainingen ingekort 🤷‍♀️. #firstworldproblems
14 km door de Katwijkse duinen met @lianne_stevens op een stralende zondag ☀️. Feestje! 🎉
Waarom word je langzamer als je ouder wordt? 👵
Deze week 62 kilometers door de sneeuw gemaakt 🏃‍♀️. Viel me alles mee! Maar nu mag het weer gaan dooien 🌄😇. Wat jullie?
Ploegen! Vooral dat windje doet het hem hè? 🥶

Volg me op Twitter

Mijn tweets

Tags

adaptatie Afweersysteem barefoot running belasting blessures bmi boeken cognitie compressiekousen conditie corona CrossFit drinken duurlopen evolutie genen gezondheid hardlooprace hartslag hersenen herstel HIIT horloge Interval kou krachttraining leeftijd loopeconomie loopstijl marathon mentaliteit mitochondriën prestatie prestaties Schoenen shin splints snelheid spieren technologie training ultramarathon VO2-max Voeding wedstrijd zevenheuvelenloop
  • Boeken
  • Over mij
  • Contact
  • Privacybeleid
Copyrights © 2018 BUZZBLOGPRO. All Rights Reserved.